คำอธิบาย
พระปางซ่อนหา กรุวัดกลางตลาดพลู หรือ พระวัดจันทาราม บางยี่เรือ จ.กรุงเทพฯ เป็นพระเนื้อชินตะกั่ว ลงรักปิดทองเดิมในกรุ ตามประวัติสร้างโดยอดีตเจ้าอาวาสรูปหนึ่งของวัดเรียกขานนามว่า “พระอาจารย์ทองเฒ่า” เป็นผู้สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 (อายุนับร้อยปี) โดยท่านจะติดพระไว้กับแผงไม้แล้วประดับไว้รอบอุโบสถหลังเดิม ส่วนด้านหลังมีครั่งติดอยู่เพื่อยึดกับแผ่นกระดาน บางองค์มีรอยตะปูตอกติดแผ่นกระดาน มีสร้างด้วยกันหลายพิมพ์ตามพุทธประวัติ
ต่อมาภายหลังได้มีการสร้างพระอุโบสถหลังใหม่ พระอุโบสถหลังเก่านี้จึงเปลี่ยนเป็นศาลาการเปรียญแทนและในปี พ.ศ.2485 ทางวัดได้รื้อศาลาการเปรียญเพื่อสร้างใหม่ ระหว่างที่ทำการรื้อถอนนั้น ได้มีผู้เข้ามาเก็บพระเครื่องเหล่านี้ไปบูชาและเกิดประสบการณ์ต่างๆ ชาวบ้านในแถบนั้นก็เข้ามาแกะเอาพระกันมากเข้าจนทางวัดต้องเก็บแผงพระเข้าไว้และใส่กุญแจ
ต่อมาเมื่อทางการได้ออกหนังสือเวียนขอพระเครื่องจากพระอารามต่างๆ เพื่อเอาไปแจกแก่บรรดาทหารตำรวจที่เข้าร่วมรบในสงครามอินโดจีน พระวิสุทธิศีลคุณจึงนำพระเครื่อง ที่แกะออกจากแผงบรรจุถุงผ้าไปมอบให้ทางการส่วนหนึ่ง ปรากฏว่าในเวลาต่อมาได้มีการเล่าขานถึงพุทธคุณของพระเครื่องวัดกลางว่าดีทางด้าน แคล้วคลาดและอยู่ยงคงกระพัน แต่พระเครื่องของวัดกลางก็ได้หมดไปจากวัดเสียแล้ว เหลือเพียงตำนานที่ยังอยู่ในความทรงจำของผู้คนในย่านนั้น
องค์นี้เป็นพิมพ์พระปางซ่อนหา พิมพ์นี้พบเจอน้อย เก่าถึงยุคดูง่ายสุดๆ เนื้อตะกั่วหดตัวแห้งเหี่ยว ด้านหน้าลงรักปิดทองเดิม สวยคลาสสิค ส่วนใหญ่พระกรุนี้จะมีรูตะปูตอกอยู่ที่องค์พระ แต่องค์นี้พิเศษไร้รูตะปู
พุทธประวัติพระปางซ่อนหา เมื่อครั้งพระสัมมาสัมพุทธะ ทรงเสด็จไปพรหมโลกเพื่อจะโปรดท้าวผกาพรหม ผู้คิดว่าตนเองมีอิทธิฤทธิ์มากและมีความเป็นอมตะไม่ตาย ท้าวผกาพรหมจึงท้าทายพระพุทธเจ้าให้มาลองอิทธิฤทธิ์กัน โดยให้ฝ่ายหนึ่งซ่อนและอีกฝ่ายเป็นผู้ค้นหา หากผู้ใดซ่อนและอีกฝ่ายหาไม่พบถือว่าชนะ โดยฝ่ายแพ้จะต้องมาเป็นสาวกของฝ่ายชนะ
ฝ่ายท้าวผกาพรหม เป็นผู้ซ่อนก่อน โดยแปลงกายเป็นธุลีเม็ดทรายหนึ่งเม็ด ซ่อนตนอยู่ในทะเลทราย พระพุทธเจ้าได้ใช้ฌานตรวจหาไม่นานก็พบ ท้าวผกาพรหมจึงเป็นฝ่ายแพ้ไป พอถึงคราวพระพุทธเจ้าเป็นผู้ซ่อนบ้าง พระองค์ทรงย่อพระวรกายให้เล็กลง แล้วเสด็จขึ้นไปประทับซ่อนอยู่ในมวยผมบนเศียรของท้าวผกาพรหม
ท้าวผกาพรหมค้นหาพระพุทธเจ้าอย่างไรก็หาไม่พบจึงยอมแพ้ไป เมื่อทรงเห็นว่าท้าวผกาพรหม ลดทิฐิลงแล้ว พระพุทธองค์จึงคลายฤทธานุภาพกลับสู่สภาพเดิมและทรงแสดงพระธรรมเทศนาโปรดท้าวผกาพรหม จนบรรลุเป็นพระโสดาบัน จึงเป็นที่มาของ “พระปางซ่อนหา” หรืออีกชื่อคือ “พระเหนือพรหม” นั่นเอง
